Ở Đà Lạt không chỉ có hoa hồng, hoa ly, cẩm tú cầu…mà còn sở hữu nhiều vườn hướng dương rộng mênh mông, đẹp nức tiếng. Đây là loài hoa gắn liền với những ý nghĩa tích cực trong cuộc sống, như tinh thần lạc quan, sức sống bền bỉ, và tình yêu chung thủy. Tuy nhiên, ít ai biết rằng, 2 câu chuyện về sự tích hoa hướng dương trong thần thoại Hy Lạp và sự tích hoa hướng dương trong truyền thuyết phương Đông lại không có cái kết viên mãn.
Sự tích hoa hướng dương trong thần thoại Hy Lạp
Theo thần thoại Hy Lạp, Clytie là một trong số 3000 tiên nữ biển cả và là con của thần titan Oceanus. Nàng yêu say đắm vị thần mặt trời Helios và ban đầu cũng được Helios đáp lại. Cả hai quấn quýt bên nhau không rời, những tưởng Clytie không còn mong chờ gì hơn.
Tuy nhiên, biến cố bất ngờ ập đến. Helios bị nữ thần tình yêu Aphrodite bỏ bùa để quên đi người tình Clytie và trao trọn trái tim cho nàng công chúa xứ Ba Tư ở dưới phàm trần có tên là Leucothoe. Helios sau đó đã lén cải trang thành hoàng hậu để vào khuê phòng và chiếm hữu Leucothoe.
Clytie sau khi nghe tin thì ghen tức vô cùng. Nàng lập tức kể chuyện này với vua xứ Ba Tư là Orchamus, khiến ngài nổi trận lôi đình và đem Leucothoe chôn sống trong sa mạc. Helios vội vã chạy đến nhưng Leucothoe đã không thể hồi sinh.
Clytie nghĩ rằng sau khi Leucothoe mất thì Helios sẽ quay lại với nàng nhưng thần mặt trời quyết không bao giờ nhìn mặt Clytie nữa. Nàng đau đớn tuyệt vọng, không ăn không uống, ngồi trên tảng đá suốt chín ngày chín đêm để ngắm nhìn cỗ xe mặt trời của Helios.
Càng ngày chân tay nàng càng lúc cắm sâu vào đất, còn thân thể nàng hóa thành cây hoa hướng dương luôn hướng về phía mặt trời, trông đợi một ngày người mình thương sẽ quay trở lại.
Sự tích hoa hướng dương trong truyền thuyết
Truyện kể về những cô con gái của thần Mặt Trời trong một lần xuống hạ giới tắm táp xong liền đáp thuyền du ngoạn ra tận biển khơi. Lúc này, nàng út mới sực nhớ ra là đã bỏ quên chiếc vương miện bằng vàng của mình trên cành cây sồi ven bờ. Không có vương miện, nàng không dám về nhà, nên đã tha thiết xin các chị hãy quay thuyền lại, nhưng các chị kêu mệt và chỉ muốn được đi nằm ngủ ngay. Còn nàng út lơ đễnh quá thì hãy quay vào bờ một mình rồi đứng chờ ở đó cho đến sáng hôm sau đến khi các chị quay trở lại tắm lần nữa.
Nàng út đành bơi đến bờ nhưng thật là khủng khiếp. Chiếc vương miện không còn ở trên cành sồi nữa. Dưới gốc cây là một chàng trai tuấn tú, tóc đen, mắt xanh màu nước biển. Chàng giơ cả 2 cánh tay vạm vỡ về phía cô gái và ôm chầm lấy nàng, nói những lời ngọt ngào tựa mật ong.
- Nàng hãy ở lại đây mãi mãi với ta. Đôi ta sẽ yêu nhau và đừng bao giờ xa nhau. - Chàng thì thào rồi hôn nàng thật lâu và thắm thiết.
- Em ở lại trần gian sao được hỡi chàng. Đêm tối ở đây mịt mùng lạnh lẽo lắm, mà em đã quen ở lầu son gác tía, nơi dưới từng trần nhà đều có những chùm ngọc tia sáng chói. Ban ngày em ngồi dệt chỉ vàng, tối đến đi tắm biển, thật là thỏa thích. Trong những buổi vũ hội, chúng em nhảy múa cùng các chàng trai của Hằng Nga và cưỡi những con ngựa bạc. Chàng có thể hứa hẹn với em một cuộc sống như thế nào ở nơi trần thế này? - Con gái thần Mặt Trời hỏi.
- Ta hứa với nàng sẽ có những buổi sáng đầy sương làm mát dịu đôi chân nàng, sẽ có tiếng chim ca, tiếng lá cây rì rầm làm vui tai nàng. Ta hứa với nàng những ngày lao động cật lực và mệt mỏi vào những buổi chiều, còn đêm đến nàng sẽ được sưởi ấm trong vòng tay ôm ấp của ta. - Con trai thần Đất nhẹ nhàng đáp lời.
- Vậy chàng hãy chỉ cho em vẻ đẹp tuyệt vời của trần thế đi. Khi đó, em sẽ quyết định có ở lại với chàng hay là quay về quê hương. - Con gái thần Mặt Trời nói.
Và con trai thần Đất đã dẫn nàng út tới bên bờ sông, nơi có những cây hoa anh đào đơm bông rực rỡ và tiếng họa mi đang hót líu lo.
Chàng trai hỏi:
- Nàng đã được nghe bài ca tuyệt diệu ấy bao giờ chưa?
- Chưa. - Nàng út thú nhận.
- Thế nàng đã được nghe tiếng sóng nước rì rào của những con sông đổ ra biển cả chưa? Nàng cảm thấy hương hoa anh đào thế nào? Và nàng đã biết tình yêu là gì chưa?
- Chàng chính là tình yêu của em! Em sẽ ở lại đây với chàng. - Nàng út sung sướng hứa.
Và con trai thần Đất bèn dẫn nàng tới một căn hầm để nàng thấy lại vương miện của mình.
Những ngày hôm sau, thần Mặt Trời liên tục gọi con gái quay về thiên cung, đồng thời không quên báo cho nàng biết, nếu nàng ở lại hạ giới thì nàng sẽ phải làm việc quần quật ở ngoài đồng. Nàng út khăng khăng không chịu vâng lệnh cha, bởi lẽ nàng cảm thấy cuộc sống nơi trần thế thú vị hơn nhiều so với ở thiên cung, nơi mà nàng đã chán ngấy những chuỗi ngày lê thê ngồi bên khung cửi.
Ở trần thế, nàng được nghe tiếng nước sông chảy rì rào, tiếng họa mi hót lảnh lót, và được thưởng ngoạn những mùa hoa anh đào rực rỡ. Thế là thần Mặt Trời đành phải gửi của hồi môn cho nàng út để nàng làm lễ thành hôn với chàng trai trần thế.
- Ta không ưa chàng trai thần Đất, song ta không thể cấm đoán tình yêu của con được. Nhưng không nên vì ái tình mà con xem thường quê hương. Sẽ xảy ra chuyện gì nếu con thấy buồn nhớ nhà? - Thần Mặt Trời hỏi và khép màn mây lại, có ý báo rằng cuộc trò chuyện với con gái đã chấm dứt.
- Con sẽ không cầu xin trở về đâu! - Nàng út kêu lên một cách kiêu ngạo.
Hôn lễ vừa xong. Mẹ thần Đất đã nhắc con dâu lao động. Nàng phải ra vườn coi sóc đàn ong, vì xem chừng đôi tay trắng ngần của nàng không thể cáng đáng nổi các công việc khác. Bây giờ, hàng ngày nàng út phải đứng chôn chân giữa vườn, trông coi đàn ong để chúng khỏi lạc vào tổ khác. Ngày tháng cứ trôi qua bình lặng, tẻ ngắt như tiếng ong rù rì. Còn đâu nữa những buổi dạo chơi trên lưng ngựa bạc, những đêm nhảy múa cùng các chàng trai của Hằng Nga, những chuyến du ngoạn bằng thuyền trên biển lớn cùng các chị?
Những con ngựa bị xua đuổi ra cánh đồng nặng nề lê từng bước. Còn chàng trai thần Đất bị công việc đồng áng hút hết sức lực, nên cũng chẳng còn thời gian nói với nàng những lời lẽ âu yếm nữa.
Một hôm, nàng út đòi:
- Chàng hãy mang hoa anh đào về cho em!
- Hoa anh đào chỉ nở có mùa thôi. - Chàng trai càu nhàu đáp.
- Hãy mang tiếng hót họa mi về cho em nghe.
- Họa mi đâu phải lúc nào cũng cất tiếng hót?
- Đã lâu rồi chàng chưa hôn em. Chả lẽ tình yêu của chàng không còn vĩnh hằng nữa sao?
- Tình yêu không là vĩnh hằng.
- Vậy thì cái gì là vĩnh hằng thưa chàng?
- Lao động là vĩnh hằng. - Chàng trai đáp và cầm liềm đi thẳng ra đồng.
Con gái của thần Mặt Trời lại phải ở nhà một mình. Nàng buồn nhớ nơi chôn nhau cắt rốn đến nỗi mất cả lòng kiêu ngạo bấy lâu nay. Nàng quay về phía Mặt Trời da diết cầu xin.
- Mặt Trời kính yêu của con. Xin Người hãy chấp thuận lời giãi bày của con đây. Hiện giờ con rất nhớ quê nhà. Con thường nằm mơ thấy những con đường của tuổi ấu thơ, thường nghe các chị dệt trên khung cửi rào rào. Người hãy thương con và cho con được trở về thiên cung.
Thần mặt trời chỉ im lặng.
Nàng út vẫn không ngừng van xin.
- Hỡi người cha đáng kính! Chẳng nhẽ Người không cảm thấy đứa con gái của Người đang bất hạnh trên đất khách quê người ư? Người hãy gọi con về. Nếu Người không muốn thừa nhận con là con gái nữa, thì con xin làm kẻ hầu hạ Người.
- Con gái ta ở hạ giới quá lâu rồi, đến nỗi đôi chân con đã bén rễ khó mà bứt ra được. Giờ đây cha không thể giúp con được nữa.
Thần Mặt Trời vừa dứt lời, Người liền dùng ngay chiếc khăn mây trắng che kín 2 mắt. Những giọt nước mắt của Người như những giọt thủy tinh trong suốt, cứ thế rơi lã chã xuống đôi tay của con gái.
Nàng út toan nhấc đôi tay lên, song mặt đất này đã giữ chặt lấy nàng. Và nàng đã phải ở lại trần thế trong tình trạng như vậy, để rồi sau đó biến thành một bông hoa luôn luôn hướng về phía mặt trời, về phía quê cha đất tổ. Chính vì thế, loài hoa ấy có tên gọi là hoa Hướng Dương.
Lời kết
Như vậy, trong bất cứ sự tích hoa hướng dương nào thì loài hoa này cũng luôn gắn liền với sự mong nhớ da diết, và lòng chung thủy sắt son luôn hướng về những người mình yêu thương. Có lẽ vì vậy mà loài hoa hướng dương được nhiều người yêu thích. Những vườn hoa hướng dương Đà Lạt cũng luôn là điểm du lịch thu hút đông đảo du khách gần xa đến với thành phố ngàn hoa.
(Theo "Sự tích về các loài hoa", nhiều tác giả, NXB Văn học, 2014)
TASTY Đà Lạt là tổ hợp quán cà phê trên sân thượng chợ Đà Lạt, phía trên cầu HongKong. Rất mong được đón tiếp quý khách trong chuyến khám phá xứ sở mộng mơ. Trân trọng!
>>> Đọc tiếp: Ngắm phong cảnh Đà Lạt đẹp như mơ qua ống kính của các nhiếp ảnh gia phố Núi!
